Οι εννέα Μούσες

Οι 9 Μούσες θεωρούνται στην εποχή της Αρχαίας Ελλάδας ως οι προστάτιδες της πάσης φύσεως δημιουργίας, πολύ δε περισσότερο της πνευματικής δημιουργίας.

Είναι τόσο σημαντική η συμβολή τους στην εξέλιξη της Ανθρώπινης παρουσίας, ώστε αυτές οι 9 Μούσες να είναι υπεύθυνες ακόμα και για την εμφάνιση και τη δημιουργία των ίδιων των Θεών.

Ακριβώς λόγω αυτής της τόσο σημαντικής τους συμβολής στην εξέλιξη της Ανθρωπότητας, στην πάντοτε σοφή Μυθολογία μας, υπάρχουν δύο διαφορετικές γενέσεις των Μουσών.

Στην πρώτη περίπτωση εμφανίζονται ως θυγατέρες του Ουρανού και της Γης, υφιστάμενες από την εποχή της βασιλείας του Κρόνου. Στην δεύτερη περίπτωση εμφανίζονται πλέον ως θυγατέρες του Διός και της Μνημοσύνης και θεωρούνται ως θεότητες της Ωδής της Ποίησης της Μουσικής και της πάσης φύσεως Πνευματικής δημιουργίας.

Αυτό όμως που είναι άκρως εντυπωσιακό είναι το γεγονός ότι την πατρότητα των Μουσών την διεκδικεί ακόμα και αυτός ο ίδιος ο ΑΙΘΗΡ μετά από την συνεύρεσή του με την ΠΛΟΥΣΙΑ. Επίσης ο βασιλιάς της Πιερίας, Πίερος με την Αντιόπη, ακόμη και ο Απόλλων και ο Μέμνων με την Θεσπία, την θυγατέρα του Ασωπού.

Η μυθική παράδοση που δέχεται τις Μούσες ως τέκνα του Διός, εμφανίζει τον Ύπατο των Θεών να διαμένει στην Πιερία, μία παραθαλάσσια χώρα κοντά τον Θερμαϊκό κόλπο, όπου και συνάντησε την περικαλλή Μνημοσύνη, θυγατέρα του Ουρανού και της Γης, την οποία και ερωτεύτηκε σφοδρά. Τότε μεταμορφώθηκε σε ποιμένα, εμφανίστηκε στην Μνημοσύνη η οποία ενέδωσε στον έρωτά του και κοιμήθηκε μαζί του εννέα νύχτες. Από αυτήν την ένωση γεννήθηκαν οι εννέα Μούσες, «όμοιες και ομογνώμονες κατά πάντα».

Η μητέρα τους ανέθεσε την ανατροφή των εννέα αδελφών στην νύμφη Ευφήμη, η οποία τις ανάτρεψε προσλαμβάνοντας ως δάσκαλό τους τον Απόλλωνα που τις μύησε στην Μουσική έτσι ώστε τελικά κανένας άλλος να μην μπορεί να θεωρηθεί εμπειρότερος μουσικός από αυτές!

Οι εννέα Μούσες κατά τον τρόπο αυτό ανατρέφονται αμέριμνες περί των βιοτικών αναγκών και αναζητώντας τον πλέον αρμόζοντα προς τις συνήθειές τους τόπο διαμονής, επιλέγουν ως τερπνότερο τόπο τον Ελίκωνα της Βοιωτίας.

Εκεί διέμεναν μαζί με τον Απόλλωνα, καταγινόμενες με την σύνθεση ύμνων, με την όρχηση, αλλά και με την λατρεία του Διός, χορεύοντας συνεχώς πέριξ του βωμού του και ψέλνοντας με αρμονία μελωδική τα κατορθώματα του Πατέρα τους.

Έψαλαν τόσο μελωδικούς ύμνους, που οι περισσότεροι κάτοικοι της περιοχής γοητεύτηκαν μέχρι τέτοιου σημείου ώστε να αμελήσουν τελείως τα αναγκαία για την ζωή, να μην θέλουν να κάνουν τίποτα άλλο παρά να κάθονται και να τις ακούν, ώστε στο τέλος να πεθάνουν από την πείνα.

Μετά την πάροδο κάποιου χρονικού διαστήματος, οι 9 Μούσες αποφάσισαν να εγκαταλείψουν τον Ελίκωνα και να εγκατασταθούν στον Παρνασσό, τόπο εξίσου ειδυλλιακό με τον προηγούμενο!

Κερδίζουν σε σχετικούς διαγωνισμούς τόσο τις ξακουστές για την μουσική ανατροφή τους θυγατέρες του βασιλιά της Πιερίας, αλλά ακόμα και τις Σειρήνες, οι οποίες μετά την ήττα τους έπεσαν στην θάλασσα!

Η λατρεία των Μουσών ήταν πολύ διαδεδομένη σε ολόκληρη την Ελλάδα.

Η Μούσα η οποία θεωρείται ότι βρισκόταν υπεράνω όλων ήταν η Καλλιόπη, η οποία κατά την αρχαιότατη εποχή ήταν η προστάτιδα του ηρωικού έπους. Όταν κατά την μεταγενέστερη εποχή εξέλειψε πλέον το έπος, μετατρέπεται ως η προστάτιδα της Ρητορικής λόγω της ευγλωττίας αλλά και της πολύ ωραίας της φωνής. Κατά τον τρόπο αυτό εξηγείται και το όνομά της, διότι η «όπα» στα αρχαία ελληνικά λέγεται και η φωνή.

Ίσως αυτό ακριβώς το «όπα» να σχετίζεται με το επιφώνημα που χρησιμοποιούμε ως άμεση αντίδραση, σε περίπτωση που βρισκόμαστε σε πολύ μεγάλο κέφι…

Η Κλειώ θεωρείται η προστάτιδα της Ιστορίας, το δε όνομά της αποδίδεται στο κλέος το οποίο δημιουργεί κατά την διήγησή της στους Ήρωες, αλλά και για την αιώνια τήρηση του ονόματός και των πράξεων αυτών.

Ίσως από την Κλειώ να προέρχεται και το «κλάμα» ως άμεση αντίδραση του οργανισμού που θυμάται και πάλι μέσω της διήγησης τις ένδοξες στιγμές του παρελθόντος.

Η Ευτέρπη είναι η προστάτιδα της Αυλήσεως και ονομάστηκε έτσι διότι τέρπει όσους την ακούν.

Η Θάλεια είναι η προστάτιδα αρχικά της βουκολικής ποίησης, στην συνέχεια της Κωμωδίας. Το όνομά της προέρχεται από την δύναμη που είχε να θάλλουν τα φυτά. Βεβαίως σε μία πιο εσωτερική προσέγγιση θα πρέπει να θεωρήσουμε ότι τα φυτά αυτά θα πρέπει να θεωρηθούν τα «τσάκρας» μας, η ανάπτυξη των οποίων ευνοείται προφανώς από το γέλιο. Τότε τα φυτά-τσάκρας αναθαλλούν.

Η Μελπομένη είναι αρχικά η προστάτιδα της Μουσικής αρχικά, στην συνέχεια όμως της Τραγωδίας ονομασθείσα από της Μόλπης.

Η Τερψιχώρη είναι αρχικά η προστάτιδα της Ορχήσεως, στην συνέχεια της Λυρικής Ποίησης.

Η Ερατώ είναι η εφευρέτρια και προστάτιδα της Ερωτικής Ποίησης, μάλιστα δε και του Υμεναίου.

Η Πολύμνια προστατεύει αυτούς που συγγράφουν ή απαγγέλουν Ύμνους προς τους Θεούς.

Η Ουρανία προστατεύει την Αστρονομία.

Επίσης παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον η αλλαγή του τόπου διαμονής των 9 Μουσών, από την Πιερία στον Ελικώνα.

Ο Ελικών ήταν αδελφός του Κιθαιρώνος και διέφερε από αυτόν κατά τον χαρακτήρα.

Ήταν ήρεμος άνθρωπος που αγαπούσε τους γονείς του, ενώ ο Κιθαιρών ωθούμενος από την πλεονεξία και τις αρπακτικές διαθέσεις του, φόνευσε τον πατέρα του και κατόπιν παρέσυρε δολίως τον αδελφό του και τον κατακρήμνισε από ένα ψηλό βράχο.

Παρασυρόμενος όμως από την ίδια του την ορμή, έπεσε και αυτός και σκοτώθηκε!

Οι θεοί τους μετέβαλαν τότε στα ομώνυμα όρη και προς τιμωρία του Κιθαιρώνος για την κακία του, όρισαν να κατοικείται από τις Ερινύες, προς ανταμοιβή του Ελικώνος για τον καλό του χαρακτήρα, όρισαν να είναι η έδρα των Ελικωνιάδων Μουσών.

Ασφαλώς δεν θα πρέπει να θεωρηθεί τυχαίο το γεγονός ότι τόσο ο Όμηρος όσο και ο Ησίοδος, ξεκινούν τα έπη τους αποκαλούμενοι στις 9 Ελικωνιάδες Μούσες από τις οποίες και ζητούν να τους δώσουν έμπνευση ώστε να συνδεθούν με τις θείες ιδιότητές τους, ώστε να καταφέρουν να γράψουν τα τόσο σημαντικά και οπωσδήποτε θεόπνευστα έργα τους, τα οποία με την σειρά τους εξακολουθούν μέχρι και σήμερα να αποτελούν πηγή έμπνευσης, από άκρη σε άκρη σε ολόκληρο τον πλανήτη μας…!!!